Humanistisch psychologie

Het goede leven is een proces, niet een staat van zijn. Het is een richting, niet een doel. (Rogers, 1961)

Wat of wie is de mens? Het is een vraag die men zich in alle tijden heeft beziggehouden. Als je weet wie de mens is en wat hem drijft, kun je hem immers beter begeleiden.

Bekende stromingen waren in 20e eeuw psychoanalyse en behaviorisme. Bij psychoanalyse lag de nadruk op het onderbewuste en het conflict ‘binnen’ de mens tussen zijn instincten en driften en zijn geweten. Bij het behaviorisme stond juist het zichtbare gedrag centraal. De gedachte was dat gedrag wordt geleerd door de omgeving. Gedrag kan worden aangeleerd door beloning en wordt ontmoedigd door straf.

De humanistische psychologie ontstond in de jaren twintig van de vorige eeuw als reactie op deze theorieën. Men vond deze visies te beperkt en benadrukte juist de mens als totaliteit, als één geheel. De groei en groeimogelijkheden van de mens staan in deze visie centraal. Mensen zijn zelf verantwoordelijk voor hun leven.

De bekendste vertegenwoordigers van deze stroming waren Carl R. Rogers en Abraham H. Maslow.

Rogers richtte zich vooral op de hulpverlening. Zijn ideeën over ‘person-centered therapy‘ hebben grote invloed gehad op het vlak van counseling en onderwijs. In Rogers visie kan het gedrag van de mens het beste gezien worden vanuit de beleving van de mens zelf. In de houding van de hulpverlener staan volgens hem drie aspecten centraal: empathie (inleven in de ander); onvoorwaardelijke positieve acceptatie (niet-beoordelende houding) en congruentie (openheid van de therapeut naar zijn eigen ervaringen van de therapeutische relatie op dat moment).

Maslow is vooral bekend om zijn theorie van de behoeftehiërarchie. Hij bracht de wezenlijke behoeften van de mens  in kaart. Naast de fysieke, primaire behoeften hebben we behoefte aan veiligheid, aan liefde en erbij horen, aan waardering. Hij gaf aan dat mensen daarnaast ook een groeibehoefte hebben, behoefte aan zelfactualisering. De mens heeft dus ook een intrinsieke behoefte aan groei en ontwikkeling. Het gaat onder andere om ‘zijnswaarden’ zoals schoonheid, eenvoud, uniciteit, waarheid en speelsheid.

Uitgangspunten 

Bij de humanistische psychologie wordt de mens beschouwd als geheel: bij de geestelijke gezondheid zijn immers meerdere factoren betrokken. Het hanteert een holistische (omvattende) benadering en besteedt in het bijzonder aandacht aan vrije wil en positief menselijk potentieel. Het mensbeeld van de humanistische psychologie komt overeen met dat van het humanisme. Begrippen als verbondenheid, natuurlijkheid, gelijkheid, vrijheid en redelijkheid horen hierbij. Het humanisme is al veel ouder: De Griekse filosoof Socrates (vijfde eeuw voor Christus) wordt vaak als grondlegger beschouwd.

Kernaspecten van de humanistische psychologie

Enkele uitgangspunten:
• Onze persoonlijkheid wordt niet alleen door onze biologie of de omgeving bepaald
• De mens is meer dan een enkele karaktertrek of eigenschap: holistisch
• De gezichtspunten en belevingen (betekenisgeving) van de mens staat centraal
• De kwaliteit van de menselijke relatie is doorslaggevend
• Mensen hebben een belangrijke verantwoordelijkheid vanwege hun vermogen om keuzes te maken

Thomas Gordon

De Gordon Methode is ontwikkeld door de ontwikkelingspsycholoog Dr. Thomas Gordon. Deze methode is gebaseerd op de humanistische psychologie. Carl Rogers was geen onbekende voor Gordon: hij was zijn professor en mentor. Thomas Gordon schreef indertijd een hoofdstuk voor een boek van Rogers. Daarnaast liet hij zich inspireren door de uitgangspunten van Maslow over behoeften en streven naar zelfactualisatie. Vandaaruit is de Gordon Training ontwikkeld. Belangrijke onderliggende waarde bij de Gordontraining is het streven naar gelijkwaardigheid in relaties. Daarmee kan iedereen zichzelf zijn en zijn verantwoordelijkheid nemen, rekeninghoudend met de ander en zo zich optimaal ontwikkelen.

Bronnen:
Humanistische psychologie | Humanistische Canon
Gordontraining International

Vragen? Neem contact op!

Heb je vragen of wil je meer informatie over de Gordon Communicatie Trainingen en Opleiding, vul het contactformulier in en wij nemen contact met je op.

When parents learn how to demonstrate an inner feeling of acceptance towards a child they have a tool that can produce some startling effects. They can be influential in his learning to accept and like himself. They can greatly facilitate his developing.

Thomas Gordon

When leaders recognize that strong feelings are not carved in granite, they become much less frightened by them and more able to deal with them constructively.

Thomas Gordon